waarom grenzen stellen moeilijk is (en hoe je het leert)

Nee zeggen kan lastig zijn

Veel van mijn coachees worstelen met het stellen van grenzen. Ze willen behulpzaam zijn, conflicten vermijden of voelen zich verantwoordelijk voor dingen die eigenlijk niet bij hen horen. Toch leidt het gebrek aan duidelijke grenzen vaak tot stress, frustratie en zelfs burn-out. Ze zeggen ‘ja’ terwijl ze ‘nee’ bedoelen en voelen zich daarna opgejaagd, overweldigd of boos op zichzelf.

Een boek dat hier perfect op aansluit, is “Iets met grenzen stellen” van Iris Posthouwer. Zij legt uit waarom we het zo lastig vinden om grenzen te stellen en hoe we dat kunnen leren zonder schuldgevoel.

Waarom vinden we grenzen stellen zo moeilijk

Van jongs af aan leren we dat het fijn is als anderen ons aardig vinden. We worden beloond voor meegaand en behulpzaam gedrag en ontwikkelen onbewust de overtuiging dat ‘nee’ zeggen egoïstisch is. In een werkomgeving komt daar nog een extra laag bij: we willen niet als lastig of ongeïnteresseerd worden gezien. Maar als je altijd beschikbaar bent en je grenzen niet bewaakt, loop je leeg.

Grenzen stellen betekent niet dat je anderen afwijst. Het betekent dat je verantwoordelijkheid neemt voor je eigen welzijn.

Hoe leer je grenzen stellen

💡 1. Herken de signalen
Je lichaam geeft vaak als eerste aan wanneer een grens is bereikt. Spanning in je nek, een knoop in je maag of vermoeidheid na een gesprek zijn tekenen dat je over je eigen grens heen gaat. Neem deze signalen serieus.

💡 2. Wees duidelijk en concreet
Veel mensen geven vage grenzen aan, zoals: “Ik vind het niet zo fijn als je dat doet.” Maar dit laat ruimte voor interpretatie. Een concretere grens is: “Ik werk na 18.00 uur niet meer aan werkmails.” Hoe duidelijker je bent, hoe beter anderen je grenzen kunnen respecteren.

💡 3. Voel je niet schuldig
Grenzen stellen is geen teken van zwakte, maar van zelfzorg. Je hoeft je niet uitgebreid te verantwoorden. Een simpele “Dat werkt niet voor mij” is vaak al voldoende.

💡 4. Verwacht weerstand (en laat je er niet door tegenhouden)
Niet iedereen zal je nieuwe grenzen direct accepteren. Mensen die gewend waren dat jij altijd beschikbaar was, kunnen verbaasd of zelfs geïrriteerd reageren. Dat is normaal. Blijf bij je standpunt en onthoud: als iemand moeite heeft met jouw grens, zegt dat meer over hen dan over jou.

💡 5. Oefen stap voor stap
Als grenzen stellen nieuw voor je is, kan het spannend voelen. Begin klein. Zeg bijvoorbeeld een keer ‘nee’ tegen een verzoek waar je eigenlijk geen tijd voor hebt. Hoe vaker je het doet, hoe makkelijker het wordt.

Welke grens wil jij scherper stellen? 

 Grenzen stellen is een vaardigheid die je kunt trainen. Door bewuster te luisteren naar je eigen behoeften en hierop te handelen, creëer je meer rust, balans en voldoening in je leven. Welke grens wil jij deze week scherper stellen?